Thảo dược sâm ngọc linh là niềm tự hào của người dân Việt Nam. Chúng được đánh giá có giá trị cao hơn cả các loại sâm khác trên thế giới. Sâm ngọc linh mọc ở đâu hay nguồn gốc sâm ngọc linh đang nhận được sự quan tâm lớn. Với giá trị quý giá, sâm ngọc linh được khai thác và bán đi khắp nơi với giá đắt đỏ. Cùng tìm hiểu cây sâm ngọc linh mọc ở đâu ngay bài viết dưới đây!
Sâm ngọc linh là cây gì?
Sâm Ngọc Linh có tên khoa học là Panax Vietnamensis. Chúng có nhiều tên gọi khác như: sâm Việt Nam, sâm Khu Năm, sâm đốt trúc, trúc tiết nhân sâm, củ ngải rọm con… Sâm ngọc linh được nhà khoa học công nhận là loại sâm quý nhất thế giới. Vì thế, sâm ngọc linh mọc ở đâu được nhiều người quan tâm.
Cây sâm ngọc linh là loại sâm thứ 20 trên thế giới được phát hiện tại Việt Nam. Chúng là một loài thân thảo sống lâu năm, cao từ 40 – 100cm. Thoạt nhìn qua sẽ rất khó phân biệt sâm ngọc linh với nhân sâm Triều Tiên. Sau khi nhìn kỹ, chúng ta sẽ thấy thân rễ có sẹo và các đốt như đốt trúc. Trước khi tìm hiểu cây sâm ngọc linh mọc ở đâu, ta sẽ xem cách nhận biết sâm ngọc linh; để không nhầm lẫn sâm Việt Nam với sâm khác.
Đặc điểm nhận biết cây sâm ngọc linh
Thân cây sâm ngọc linh
Sâm ngọc linh có dạng thân khí sinh thẳng đứng, đường kính thân độ 4-8mm; có màu lục hoặc hơi tím. Thân rễ của chúng có đường kính 1-2cm, mọc bò ngang như củ hoàng; mang nhiều rễ nhánh và củ. Các thân mang lá, tương ứng với mỗi thân mang lá là một đốt dài khoảng 0.5 – 0.7cm.
Lá cây sâm ngọc linh
Cây sâm ngọc linh có một lá duy nhất không rụng suốt từ năm thứ nhất đến năm thứ ba; chỉ từ năm thứ 4 trở đi mới có thêm 2 đến 3 lá. Trên đỉnh của thân mang lá là lá kép, hình chân vịt mọc vòng với 3-5 nhánh lá. Cuống lá kép dài 6-12mm, mang 5 lá chét. Lá chét ở chính giữa lớn hơn cả với độ dài 12-15 cm, rộng 3-4 cm. Lá chét phiến hình bầu dục, mép khía răng cưa, chóp nhọn, lá có lông ở cả hai mặt.
Hoa quả của sâm ngọc linh
Cây sâm ngọc linh đạt tuổi từ 4 – 5 năm tuổi sẽ có đặc điểm hoa quả sau:
- Hoa hình tán đơn mọc dưới các lá thẳng với thân. Cuống tán hoa dài 10 – 20cm, kèm 1 -4 tán phụ, hay một hoa riêng ở bên dưới tán chính.
- Mỗi tán có 60 – 100 hoa, cuống hoa ngắn, có 5 lá đài, 5 cánh hoa; 5 nhị, 1 bầu ô và 1 vòi nhụy.
- Quả sâm ngọc linh mọc ở trung tâm của tán lá. Độ dài quả khoảng 0.8cm và rộng 0.5cm. Sau 2 tháng xuất hiện, hoa bắt đầu chuyển từ màu xanh đến xanh thẫm, vàng lục. Khi chín có màu đỏ cam với một chấm đen không màu ở đỉnh quả.
- Mỗi quả sâm chứa một hạt; đôi khi chứa 2 hạt. Mỗi cây thường có bình quân từ 10 – 30 quả.
Hạt sâm ngọc linh
Hạt giống sâm Ngọc Linh có màu nâu đỏ, nâu, vàng, hoặc vàng nhạt, hoặc có màu đỏ tươi. Khi thu hoạch, hạt thấy tập trung ở giữa các tán lá. Khi chín có màu đỏ, kích thước từ 0.5 cm tới 0.6 cm. Một quả có từ 1 tới 2 hạt và 1 cây sâm có 10 đến 30 quả.
Xem chi tiết: Hạt giống Sâm Ngọc Linh: giá bán – cách ươm trồng cây giống
Nguồn gốc sâm ngọc linh – Cây sâm ngọc linh mọc ở đâu?
Sâm ngọc linh mọc ở đâu?
Cho đến thời điểm hiện tại, sâm ngọc linh được phát hiện tại hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam. Loại sâm này chỉ được phát hiện ở độ cao từ 1200m trở lên. Mật độ cao nhất có thể tìm thấy chúng là khoảng từ 1700 – 2000m. Chúng thường mọc theo bờ suối, nơi đất có nhiều chất dinh dưỡng.
Sâm ngọc linh mọc tập trung dưới chân núi Ngọc Linh. Đó là một ngọn núi cao 2578m với lớp đất vàng đỏ trên đá granit dày 50cm. Đất tại khu vực nó có độ mùn cao, tới xốp và độ nguyên sinh còn rộng. Cái tên “Sâm Ngọc Linh” cũng được ra đời từ đó.
Sâm ngọc linh mọc ở đâu? Theo nghiên cứu thực địa mới nhất, ngoài vùng núi Ngọc Linh, loại sâm này còn được tìm thấy tại 3 ngọn núi khác. Cụ thể là núi Ngọc Lum Heo thuộc xã Phước Lộc, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam; đỉnh núi Ngọc Am thuộc Quảng Nam và Đắc Glây thuộc tỉnh Kon Tom.
Điều kiện sống của cây sâm ngọc linh
Cây sâm ngọc linh mọc ở đâu sẽ phát triển tối ưu nhất? Câu trả lời chính là ở vùng cao gần 2000m với những điều kiện thiết yếu. Chúng mọc dưới những tán rừng ẩm, nhiều mùn. Nhiệt độ thích hợp nhất để phát triển là 20°C-25°C vào ban ngày, 15°C-18°C vào ban đêm. Sâm ngọc linh sống rất lâu, tuổi đời có thể lên đến 100 năm, sinh trưởng khá chậm.
Quá trình phát triển cây sâm ngọc linh
Sâm ngọc linh mọc ở đâu? Nhiều người tìm hiểu về giống sâm quý này đều ngỡ ngàng về độ khó khai thác. Vì vậy, ta cần biết rõ quá trình sinh trưởng để có thể khai thác một cách hợp lý nhất. Việc này giúp con người tận dụng nguồn sâm quý và không lãng phí tài nguyên tự nhiên.
- Tháng 1 hằng năm, sâm sẽ xuất hiện chồi mới sau kỳ ngủ đông. Thân khí sinh lớn dần thành cây sâm ngọc linh trưởng thành, có một tán hoa.
- Tháng 4 đến tháng 6 là thời điểm sâm ngọc linh nở hoa và kết quả.
- Tháng 7, cây cho quả chín và kéo dài đến tháng 9.
- Cuối tháng 10, phần thân khí sinh lụi tàn dần, lá rụng; để lại vết sẹo ở đầu củ sâm. Sau đó, cây lại tiếp tục ngủ đông đến hết tháng 12.
Bằng cách căn cứ vết sẹo đầu củ mỗi mùa đông, người ta tính được tuổi của cây sâm ngọc linh. Vì 3 năm đầu sâm chỉ rụng 1 lá, nên phải ít nhất 3 năm sâm mới có 1 sẹo. Sâm ngọc linh được khuyến cáo nên khai thác từ 5 năm tuổi trở lên. Mùa đông cũng là mùa thu hoạch tốt nhất phần thân rễ của sâm.
Bảo tồn và phát triển sâm ngọc linh
Giá trị sâm ngọc linh nằm ở độ tuổi và nếu là sâm tự nhiên thì đắt hơn cả. Thân rễ của sâm là bộ phận chủ yếu được dùng làm thuốc. Chúng có giá trị cao đối với nền y học nước nhà. Ngoài ra, sâm ngọc linh còn được dùng ngâm rượu thuốc, món ăn bồi bổ sức khỏe.
Cây sâm ngọc linh mọc ở đâu càng được nhiều người tìm hiểu vì giá trị nó mang lại. Sau khi dược tính và công dụng của sâm được công bố; giá thành sâm ngọc linh tăng vọt. Vào những năm 80, giá sâm Việt Nam còn đắt hơn sâm Triều Tiên gấp nhiều lần. Người dân Hàn Quốc, Nhật Bản _ nơi xứ sở của sâm còn tìm đến sâm ngọc linh của nước ta.
Việc khai thác, mua bán và sử dụng tràn lan sâm ngọc linh đã khiến sâm tự nhiên dần cạn kiệt. Một số người đã lợi dụng nguồn tài nguyên quốc gia, khai thác quá mức và bừa bãi. Vùng sâm tự nhiên tại Quảng Nam và Kon Tum bị tàn phá nặng nề.
Để bảo vệ nguồn sâm quý này, Chính phủ Việt nam đã đưa ra chính sách để bảo vệ chúng. Cụ thể là thành lập vùng cấm quốc gia ở khu vực có sâm tự nhiên phát triển. Sâm ngọc linh đã có tên trong danh sách các loại cây cấm khai thác, mua bán bất hợp pháp. Tỉnh Quảng Nam cũng đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích bảo tồn cây sâm ngọc linh. Sâm ở Kon Tum và Quảng Nam được trồng sâm ngọc linh và khai thác có qui mô và tổ chức, có kế hoạch rõ ràng.
Câu hỏi: “Cây sâm ngọc linh mọc ở đâu?” đã được giải đáp cho những ai yêu quý loại sâm này. Đồng thời, qua bài viết trên ta cũng hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển sâm ngọc linh. Mọi người có thể chia sẻ kiến thức về sâm ngọc linh đến mọi người: Sâm ngọc linh mọc ở đâu? Đặc điểm của cây sâm ngọc linh thế nào? Mục đích lan tỏa niềm tự hào về loại sâm quý nước ta; đồng thời không mua nhầm sâm ngọc linh giả mạo về sử dụng.
