Ung thư tuyến tụy là bệnh ung thư hiếm gặp, tỷ lệ tử vong cao. Để phát hiện và điều trị sớm, các bác sĩ khuyên bạn nên xét nghiệm tầm soát ung thư tụy hàng năm.
Xét nghiệm tầm soát ung thư tụy là gì?
Xét nghiệm tầm soát ung thư tụy là một danh sách kiểm tra cần thiết trong quá trình tầm soát và điều trị ung thư tuyến tụy. Nó được chia thành 2 phần:
Kiểm tra cơ bản
Bệnh nhân được chỉ định xét nghiệm máu và nước tiểu. Các thông số này giúp kiểm tra chức năng của máu, gan, thận, hệ bài tiết,… và phát hiện bệnh.
Phát hiện các dấu hiệu khối u
Khi các tế bào phát triển quá mức để tạo thành các khối u, hàm lượng một số chất trong máu sẽ tăng lên. Bằng cách đo nồng độ của các chất này, các bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán ban đầu về bệnh ung thư của bệnh nhân.
Đây cũng là một bài kiểm tra được thiết kế để theo dõi tình trạng bệnh trong và sau khi điều trị và đánh giá hiệu quả thực tế của quá trình. Ví dụ:
– CA 125: Phát hiện ung thư buồng trứng
– CA 15-3 / CA 27.29: Phát hiện ung thư vú
– CT: phát hiện ung thư tuyến giáp
– PSA: Phát hiện ung thư tuyến tiền liệt
Đối với ung thư tuyến tụy và gan mật, chất chỉ điểm là CA 19-9. Theo nghiên cứu, khoảng 70% các khối u tuyến tụy có nồng độ CA 19-9 tăng cao. Dựa trên các số đo, bác sĩ sẽ chỉ định các bước tiếp theo là phương pháp tầm soát hay phương án điều trị phù hợp.
Ý nghĩa của CA 19-9 trong việc phát hiện ung thư tuyến tụy
Giá trị của chất chỉ điểm CA 19-9 đã được đánh giá ở các giai đoạn phát hiện và điều trị ung thư tuyến tụy khác nhau. Một người bình thường CA 19-9 là khoảng 37 UI / ml.
Giai đoạn sàng lọc
Trong các kỳ khám và sàng lọc, bệnh nhân được chỉ định một xét nghiệm dự đoán ung thư sau khi nhận thấy các triệu chứng lâm sàng như suy nhược, vàng da, sụt cân, nước tiểu sẫm màu, v.v.
Độ nhạy của CA 19-9 hiện nay là khoảng 79-81%, hoặc 70-87 UI / ml. Độ đặc hiệu dao động từ 82-90%. Ung thư tuyến tụy có khả năng di căn nếu nồng độ đạt 1000 IU / ml hoặc cao hơn.
Giai đoạn phát triển của bệnh
Ban đầu, nồng độ của chất đánh dấu trung bình cao hơn bình thường 40%. Vì khối u tuyến tụy là một bệnh tiến triển nên có thể khó nhận biết các dấu hiệu mờ nhạt. Nếu được phát hiện kịp thời và điều trị ở giai đoạn này, bệnh có khả năng được chữa khỏi thành công.
Giai đoạn 2 và Giai đoạn 3
CA 19-9 hiện lớn hơn 120 UI / ml. Khối u phát triển nhanh chóng và lan rộng xung quanh mô tụy và các hạch bạch huyết, dần dần chiếm toàn bộ tuyến. Các phương pháp được sử dụng có thể là hóa trị, xạ trị và những phương pháp tương tự.
Di căn
Tại thời điểm này, nồng độ chất đánh dấu có thể cao tới 1000 UI / ml hoặc hơn. Tế bào ung thư đã lan đến các cơ quan khác ngoài tuyến tụy, chẳng hạn như gan và phổi. Bệnh nhân không thể cắt bỏ khối u và chỉ có sự kết hợp của các phương pháp mới có thể kéo dài thời gian sống sót.
Các giai đoạn đánh giá mức độ tái phát sau điều trị
Trong quá trình điều trị, nếu nồng độ CA 19-9 giảm dần, bệnh nhân có kết quả khả quan và kéo dài thời gian sống thêm. Nếu không, bệnh dễ tái phát và gây nguy hại. Cụ thể, nếu chỉ số CA 19-9 trước mổ dưới 37 UI / ml thì thời gian sống thêm xấp xỉ 32-36 tháng.
Chỉ số này lớn hơn 37, và chu kỳ chỉ khoảng 12-15 tháng. Sau phẫu thuật hoặc điều trị, mức độ CA 19-9 giảm 20-50% hoặc vừa phải, và khả năng sống sót của bệnh nhân có thể được cải thiện hơn nữa.
Xét nghiệm tầm soát ung thư tụy có chính xác không?
Đầu tiên cần phải nhắc lại rằng không có phương pháp y khoa nào có thể cho kết quả chính xác 100%. Có nhiều lý do cho sự thiên vị hoặc rủi ro. Đối với các xét nghiệm tầm soát ung thư tuyến tụy, kết quả có thể là dương tính giả hoặc âm tính giả.
Trường hợp này là dương tính giả do sự hiện diện của vật chất giống khối u trong máu. CA 19-9 tăng cao không chỉ cho thấy ung thư tuyến tụy mà còn cả ung thư ống mật, hoặc các tình trạng lành tính khác như tắc mật.
Hoặc các khối u tuyến tụy giai đoạn đầu, không có triệu chứng, với nồng độ chất chỉ điểm thấp, dẫn đến kết quả âm tính giả. Điều này khá nguy hiểm vì người bệnh sẽ lầm tưởng mình không mắc bệnh. Nhưng thực tế, bệnh vẫn phát triển âm thầm trong các tuyến.
Vì vậy khi xét nghiệm tầm soát ung thư tụy, xét nghiệm chỉ là một trong những bước bác sĩ có thể tiến hành để tiên lượng bệnh. Dựa trên kết quả này, các bác sĩ chỉ định các phương pháp tầm soát chuyên sâu hơn như siêu âm ổ bụng, chụp Xquang, sinh thiết… để khẳng định khả năng mắc bệnh.
Đồng thời, người bệnh cũng nên được tầm soát bệnh theo quy trình khám sức khỏe khép kín chứ không nên khám đơn lẻ để tránh kết quả oan.
Cần chú ý điều gì khi phát hiện ung thư tuyến tụy?
Một số lưu ý cho bệnh nhân trước khi xét nghiệm tầm soát ung thư tụy:
– Không ăn sáng trước khi đi xét nghiệm
– Hạn chế uống rượu, hút thuốc và uống rượu khoảng 24 giờ trước khi thử nghiệm
– Không nên ăn đồ ngọt, đồ ăn quá nhiều dầu mỡ để không làm đường huyết tăng cao.
– Mang theo thuốc tiểu đường, thuốc uống khi đi khám bệnh
– Uống đủ nước
Tổng kết
Đó là các thông tin cần biết về xét nghiệm tầm soát ung thư tụy. DrQuynh là địa điểm xét nghiệm đạt chuẩn, đội ngũ y bác sĩ giỏi, trang thiết bị hiện đại,… Hãy đặt lịch hẹn ngay để được thăm khám bạn nhé!
